Te przepisy przebiją nawet babcine wypieki. Trzy sposoby na szarlotkę idealną
Kamil Olek
Mimo że to rozpoczynająca się pod koniec września jesień nieodmiennie kojarzy się z jabłkami, sezon na te owoce trwa tak naprawdę już od końca lipca. Jeśli zaś jabłka, to i... szarlotka. Przepisów na nią odnaleźć można setki (jeśli nie tysiące), wybraliśmy jednak trzy zupełnie różne, które z pewnością przypadną do gustu nawet najbardziej wymagającym. Gotowi na jabłeczną ucztę?
Jak (i kiedy) szarlotka podbiła świat?
Nim jednak o samych recepturach, warto wspomnieć w kilku słowach o fenomenie ciasta z jabłkami, którym od setek (tak, od setek!) lat zajadają się nie tylko Europejczycy, ale i Amerykanie. Pierwsze wypieki tego typu powstawały już w XIV wieku, nie sposób jednak przesądzić, czy pierwsi byli Francuzi, czy też Anglicy. Wiadomo zaś, że początkowo wyroby tego typu wykonywane były bez żadnego dodatku cukru, który to na liście składników pojawił się dopiero w XVI wieku. Wtedy też jabłkowe desery zaczęły przypominać w formie i smaku te, z którymi spotykamy się dzisiaj.
Skąd jednak obcobrzmiąca dla polskiego ucha nazwa? Teorie są dwie. Według pierwszej nazwa pierwotnie odnosiła się do innego deseru, który przygotowany został na cześć księżniczki Charlotty Pruskiej (znanej później jako caryca Aleksandra). Inna głosi, że szarlotka stała się szarlotką za sprawą brytyjskiej królowej Charlotty, żony króla Jerzego III. Jak było naprawdę? Tego zapewne już się nie dowiemy, pozostaje nam tylko cieszyć się smakiem.
Apple pie – klasyka amerykańskiej kuchni
Gdzie jednak w tym wszystkim jest Ameryka i jej osławione na całym świecie apple pie? Sprawa nie jest skomplikowana – rozpowszechnione już w Anglii ciasto przybyło na tereny USA z pierwszymi kolonizatorami i w ciągu zaledwie kilkudziesięciu lat stało się jednym z najbardziej kultowych amerykańskich symboli. Przepis na tę narodową dumę jest zaś wyjątkowo prosty.
Składniki:
- 400 gramów mąki pszennej
- 20 gramów cukru
- 5 gramów soli
- 300 gramów zimnego masła
- około 125 mililitrów lodowatej wody
- 1 kilogram jabłek
- 30 gramów mąki ziemniaczanej
- 1/2 cytryny (sok i starta skórka)
- 1 łyżeczka cynamonu
- 1/2 łyżeczki gałki muszkatołowej
- 50 gramów brązowego cukru
- 1 łyżka cukru z wanilią (opcjonalnie cukru wanilinowego)
- 1 jajko
Sposób przygotowania:
Przesianą mąkę, cukier, sól oraz zimne, pokrojone na mniejsze kawałki masło umieścić w misie malaksera i krótko wyrobić (tak, by grudki masła pozostały widoczne), a następnie ciasto umieścić w lodówce na około 30 minut. Po tym czasie wyjąć i zagnieść, stopniowo dodając lodowatą wodę, aż do momentu, gdy ciasto połączy się w kulę. Owinąć folią aluminiową i włożyć do lodówki na 90 minut.
W międzyczasie wymieszać ze sobą obrane i pokrojone w plasterki jabłka, mąkę ziemniaczaną, sok i skórkę z cytryny, cynamon, gałkę muszkatołową, brązowy cukier i cukier z wanilią. Przykryć i odstawić na krótką chwilę.
Formę o średnicy 24 centymetrów (lub mniejszą) wysmarować odrobiną masła i posypać mąką pszenną. Ciasto wyjąć z lodówki i podzielić na dwie części. Pierwszą rozwałkować i wyłożyć spód oraz boki formy. Następnie pokryć ciasto jabłkami, a na to ułożyć również rozwałkowaną drugą część ciasta. Środek naciąć ostrym nożem, całość zaś posmarować rozbełtanym jajkiem.
Piec około 60 minut w piekarniku nagrzanym do temperatury 180ºC. Wyjąć, całkowicie wystudzić i cieszyć się smakiem prawdziwego amerykańskiego wypieku.
Klasycznie, ale nie do końca – szarlotka według przepisu Ewy Wachowicz
Nie ma co ukrywać - szarlotka, mimo że niekoniecznie polska z pochodzenia, gości na stołach w całym kraju nie tylko w niedziele i święta. Na terenach dzisiejszej Polski znana była jeszcze w XIX wieku, prócz jabłek wykorzystywano do niej zaś również inne owoce, a niekiedy nawet... czerstwy chleb. Tego próbować jednak nie będziemy, w zamian jednak przedstawiamy przepis na szarlotkę według Ewy Wachowicz - klasyczną, jednak z dodatkiem chrupiącej bezy.
Składniki:
- 400 gramów mąki pszennej
- 2 łyżeczki proszku do pieczenia
- 120 gramów cukru
- 1 łyżka cukru z wanilią (opcjonalnie cukru wanilinowego)
- 200 gramów masła
- 4 żółtka
- 1,5 kilograma jabłek (masa po obraniu)
- 1 łyżeczka cynamonu
- skórka otarta z jednej pomarańczy
- 4 białka
- szczypta soli
- 150 gramów cukru pudru
Sposób przygotowania:
Mąkę oraz proszek do pieczenia przesiać na stolnicę. Dodać cukier oraz cukier waniliowy, a także zimne masło, a następnie posiekać (w tym celu użyć można również malaksera). Do ciasta dodać żółtka, a następnie wyrobić ciasto. Uformować wałek i odkroić 1/3, a następnie przełożyć do woreczka i umieścić w zamrażarce. Większą część ciasta rozwałkować i przełożyć do klasycznej prostokątnej formy, uprzednio wysmarowanej masłem i wysypanej bułką tartą. Nakłuć widelcem i wstawić na 15 minut do piekarnika, rozgrzanego do 180ºC.
Jabłka obrać, usunąć gniazda, przekroić na pół, a następnie zetrzeć na mandolinie (lub skroić w bardzo cienkie plasterki), dodać cynamon, a następnie przełożyć do garnka i dusić na wolnym ogniu przez około 10 minut.
W międzyczasie białka ubić ze szczyptą soli, a następnie z cukrem pudrem.
Podpieczony spód posypać bułką tartą. Wyłożyć jabłka, a następnie pokryć pianą. Na wierzch na tarce zetrzeć resztę zimnego ciasta.
Piec przez 50 minut w temp. 180ºC, a po wystudzeniu udekorować cukrem pudrem. I rozkoszować się niezależnie od okazji!
Coś dla wegan – roślinna szarlotka z budyniem
Powyższe przepisy zawierają produkty pochodzenia zwierzęcego, na koniec proponujemy więc całkowicie roślinną wersję, która z całą pewnością znajdzie swoich amatorów. Niecodziennym dodatkiem do niej jest zaś... budyń, dzięki któremu wegańska szarlotka z powodzeniem może konkurować z niekoniecznie roślinnymi odpowiedniczkami.
Składniki:
- 400 gramów mąki pszennej
- 80 g cukru pudru
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- 200 gramów zimnej margaryny roślinnej (lub roślinnego masła)
- szczypta soli
- 2 łyżki lodowatej wody
- 1,5 kilograma jabłek
- 50 gramów brązowego cukru
- 1/2 łyżeczki cynamonu
- 100 mililitrów wody
- 850 mililitrów napoju roślinnego (sojowego, owsianego, migdałowego, ryżowego)
- 2 budynie o smaku waniliowym (bez cukru)
- 50 gramów cukru
Sposób przygotowania:
Przesianą mąkę pszenną, a także cukier puder, proszek do pieczenia, pokrojoną na małe kawałki margarynę (lub masło) oraz sól przełożyć do misy malaksera i szybko zagnieść. Pod koniec dodać zimną wodę i doprowadzić do połączenia się składników. Zagniecione ciasto podzielić na dwie niekoniecznie równe części. Większą połową ciasta wyłożyć na spód formy o średnicy około 28 centymetrów, mniejszą zaś owinąć folią i umieścić w zamrażarce. Formę z ciastem piec zaś w piekarniku rozgrzanym do 180ºC przez około 15 minut, a następnie całkowicie wystudzić.
Jabłka obrać i pokroić na mniejsze kawałki, a następnie umieścić w garnku i dodać do nich cukier, cynamon oraz wodę. Prażyć przez kilka minut, a następnie przełożyć na podpieczony i wystudzony spód.
Do kolejnego garnka przelać około 600 mililitrów napoju roślinnego, pozostały rozmieszać zaś z budyniem. Napój zagotować z cukrem, a następnie wymieszać z rozpuszczonym budyniowym proszkiem. Całość rozprowadzić na jabłkach.
Z zamrażarki wyciągnąć przygotowane wcześniej ciasto i zetrzeć je na wierzch ciasta. Wstawić ciasto do nagrzanego do 180°C piekarnika i piec przez około 45 minut.
Et voilà. Trzy zupełnie różne, a jednocześnie trzy obłędnie pyszne przepisy na szarlotki, które sprostają wymaganiom każdego podniebienia. Smacznego!