Regeneruje wątrobę, obniża cholesterol. Zapomniana czarna rzepa to genialne warzywo
Wygląda niepozornie, nie jest też szczególnie popularna w polskich kuchniach, tymczasem czarna rzepa to prawdziwy skarb. Nazywana też czarną rzodkwią wspiera pracę wątroby, działa bakteriobójczo i przeciwgrzybicznie, a także obniża cholesterol i wspiera procesy trawienia. A to nie koniec dobroczynnego działania rzepy.
Czarna rzepa to roślina należąca do rodziny kapustowatych. W kuchni wykorzystujemy duży, bulwiasty korzeń, który na zewnątrz ma kolor czarny, a w środku biały. Rzepa ma intensywny, ostry zapach i smak. Warzywo to ma bardzo długą historię - było uprawiane już w czasach starożytnych na Bliskim Wschodzi, w Europie i w Azji Środkowej. Do Polski czarna rzepa trafiła najprawdopodobniej w X wieku, w tamtych czasach stanowiła jeden z podstawowych składników pożywienia. Współcześnie bywa traktowana raczej jako ciekawostka, sporadyczny dodatek do surówek. A szkoda, bo czarna rzepa to roślina o ogromnym potencjale i warto ją na stałe wprowadzić do codziennej diety.
Działanie czarnej rzepy
Czarna rzepa zawiera cenne składniki odżywcze i substancje biologicznie czynne. Znajdziemy w niej:
- Witaminy - C, witaminy z grupy B, witaminę A, D oraz E
- Mikroelementy - jod, żelazo, miedź, cynk, mangan
- Makroelementy - fosfor, wapń, magnez, potas i sód
- Aminokwasy
- Fitoncydy z grupy glukozynolatów, które mogą wykazywać działanie bakteriobójcze,
- Fitosterole
- Związki siarki (synigryna, glukorafinina)
- Związki alkaidowe i azotowe
- Związki kumarynowe
- Olejki eteryczne
Dzięki tym składnikom rzepa ma właściwości przeciwgrzybicze, przeciwzapalne, przypisuje się jej także działanie antynowotworowe.
Czarna rzodkiew jest niskokaloryczna, 100 g zawiera 33 kcal. To również bogactwo błonnika pokarmowego (3,5 g), węglowodanów (4,7 g) i źródło białka (1,1 g).
Jakie właściwości prozdrowotne ma czarna rzepa?
Czarna rzepa wspiera trawienie
Czarna rzodkiew wspiera układ trawienny, pobudza wydzielanie śliny i żółci, a także soku żołądkowego. Ponadto warzywo to wykazuje działanie rozkurczowe, a ponieważ przyspiesza perystaltykę jelit, wspiera usuwanie nadmiaru gazów z organizmu. Rzepa może być pomocna w zaparciach i wzdęciach.
Czarna rzepa jest dobra dla wątroby
Czarna rzodkiew przyczynia się do obniżenia stężenia cholesterolu całkowitego w surowicy krwi, co więcej, obniża poziom trójglicerydów. Rzepa wspiera działanie wątroby, może łagodzić stany zapalne, wspomagać wydzielanie żółci. Substancje czynne obecne w rzepie mogą też wspierać wątrobę w jej regeneracji. Kolejnym prozdrowotnym działaniem rzepy jest jej wpływ na wzrost stężenia frakcji HDL cholesterolu (to tak zwany dobry cholesterol).
Czarna rzepa pomaga w profilaktyce cukrzycy
To niepozorne warzywo wykazuje też działanie przeciwcukrzycowe - warzywo to pomaga bowiem zmniejszać poposiłkowy ładunek glikemiczny. Co więcej, rzepa zawiera również związki o działaniu antyoksydacyjnym, zatem jej regularne spożywanie może wspierać w zwalczaniu wolnych rodników w organizmie i opóźnianiu procesów starzenia. Składniki obecne w rzodkwi mogą też ułatwiać odkrztuszanie, wykazują także działanie przeciwreumatyczne.
Czarna rzodkiew jest dobra dla skóry i włosów: wzmacnia włosy i zapobiega wypadaniu
Rzepa jest też wykorzystywana jako składnik kosmetyków. Dzięki temu, że stymuluje wzrost włosów, jest składnikiem szamponów i odżywek. Jej składniki wzmacniają cebulki włosów, ograniczają ich wypadanie, zmniejszają łamliwość i wspierają kondycję skóry głowy. Włosy stają się bardziej lśniące, zdrowe i odporne na uszkodzenia.
Czarna rzodkiew reguluje przetłuszczanie włosów
W produktach do włosów z czarną rzepą wykorzystywane jest też jej działanie przeciwłupieżowe - ekstrakt pomaga utrzymać równowagę skóry głowy, odżywia ją i redukuje problemy łupieżowe.
Antyoksydacyjne substancje z rzepy są wsparciem dla skóry głowy
Dzięki zawartości antyoksydantów, w tym witaminy C oraz polifenoli, czarna rzepa może wspierać ochronę komórek skóry głowy przed stresem oksydacyjnym. Wyciąg z rzepy wpływa też na poprawę ogólnego stanu włosów.
Sok z czarnej rzepy na skórę
Z czarnej rzepy można również przygotować sok bogaty w cenne składniki odżywcze, który dodatkowo wspiera krążenie i poprawia wygląd skóry - m. in, rozjaśnia cerę. Aby go uzyskać, wystarczy zetrzeć warzywo na tarce i odcisnąć płyn przez gazę. Taki świeży sok można pić lub stosować zewnętrznie.
W jakiej postaci jeść czarna rzepę?
Czarna rzepa doskonale pasuje do surówek i sałatek - ma ostry smak, który podkreśla smak potraw. Warzywo można ścierać, dodawać do surówki z marchewki, świetnie smakuje pokrojona w cieniutkie plasterki i posolona - w takiej postaci również wzbogaca skład wielu sałatek.
Czarna rzepa nadaje się także do wykorzystania jako składnik farszów, dodatek do sosów i zup. Rzodkiew smakuje też dobrze w wersji gotowanej i pieczonej.
Kto powinien uważać na czarna rzepę?
Choć bogata w odżywcze składniki, rzepa nie służy każdemu. Warzywo to nie jest polecane osobom cierpiącym na stany zapalne żołądka, borykające się z nadkwaśnością. Rzepy nie powinny też jeść osoby z chorobami nerek, niewydolnością serca oraz pacjenci z nieżytem jelita cienkiego.
Zobacz też:
